Γαστρονομία στη Μονεμβασιά

Η απόλαυση έχει όνομα και άρωμα γιασεμιού

Sponsored by Municipality of Monemvasia

Αν η ιστορία της Μονεμβασιάς είναι μια τοιχογραφία φτιαγμένη από πέτρα και θάλασσα, τότε η γαστρονομία της είναι ένα ποίημα γραμμένο με βούτυρο, μέλι και άφθονο μεράκι.

Εσείς, που αποφασίσατε να περάσετε τις πύλες της καστροπολιτείας όχι μόνο με την περιέργεια του περιηγητή, αλλά και με την πείνα του αυθεντικού ταξιδευτή, ετοιμαστείτε για μια εμπειρία που θα σας γεμίσει, θα σας συγκινήσει, και –γιατί όχι– θα σας κάνει να αναθεωρήσετε ό,τι νομίζατε πως ξέρατε για την ελληνική κουζίνα.

Ξεκινάτε νωρίς, στα σοκάκια της Μονεμβασιάς που ευωδιάζουν υγρασία και πασχαλιά, και προτού καλά καλά προλάβετε να χαθείτε στα πέτρινα καλντερίμια, να 'σου οι μυρωδιές από τα τσαΐτια: αυτά τα ταπεινά, πλην υπέροχα, λεπτά πιτάκια ψημένα στο μαντέμι με σπανάκι, καυκαλήθρες και λίγη φέτα για να "δέσει" η ιστορία.

10 Απόλυτα Μονεμβασιώτικες εμπειρίες που πρέπει να ζήσεις

Ελαιόλαδο: το χρυσάφι της Λακωνίας

Στην καρδιά της λακωνικής γης, εκεί όπου το χώμα θυμίζει παλιά πεζοδρόμια και τα δέντρα μοιάζουν με σιωπηλούς αφηγητές αιώνων, το ελαιόλαδο δεν είναι απλώς τρόφιμο.

Είναι κληρονομιά. Δοκιμάστε το έτσι απλά, με ψωμί από ντόπιο αλεύρι, λίγη κάππαρη από τα βράχια και ίσως λίγους καρπούς από λούπινα τουρσί.

Σε κάποιο ξενώνα ή ένα ενημερωμένο παντοπωλείο θα βρείτε σίγουρα γευσιγνωσία ελαιόλαδου. Πείτε ναι. Όχι μόνο γιατί θα ανακαλύψετε τη διαφορά μεταξύ της κορωνέικης και της αθηνολιάς, αλλά γιατί θα ζήσετε κάτι ανάμεσα σε μάθημα ιστορίας και τελετουργικό αρχαίων ελαιοσυλλεκτών.

Γκόγκες: η απλότητα που συγκινεί

Ήρθε η ώρα για το κυρίως πιάτο. Δεν μιλάμε για τηγανητά μπαρμπούνια και σαρδέλες ψητές –κι αυτά τα τιμούμε φυσικά– αλλά για τις περίφημες γκόγκες. Μοιάζουν με νιόκι, αλλά είναι κάτι άλλο, κάτι πιο... λακωνικό.

Χειροποίητες, στρουμπουλές, ρίχνονται σε βραστό νερό και μόλις ανέβουν στην επιφάνεια, περιχύνονται με λιωμένο βούτυρο και πασπαλίζονται με ξηρή μυζήθρα που τρίζει σαν χιόνι πάνω σε πέτρα. Τόσο απλό και τόσο συγκινητικό. Τις απολαμβάνετε, κι αν είστε τυχεροί θα σας πει η μαγείρισσα ότι τις έφτιαξε όπως τις έκανε η γιαγιά μου.

Κρασί Μαλβάζια: η γουλιά του ποιητή

Κι αν ο Σαίξπηρ είχε φανταστεί τον θάνατο ως πνιγμό σε βαρέλι Malvasia, εσείς θα νιώσετε τη ζωή να σας γεμίζει σε κάθε γουλιά. Το παλιό αυτό κρασί της Μονεμβασιάς αναγεννήθηκε στα τέλη του '90 και από τότε δεν σταμάτησε να εντυπωσιάζει.

Λουλουδάτο, με νότες βερίκοκου, ροδάκινου, γιασεμιού και βελούδινη υφή, είναι μια ωδή στις αισθήσεις. Και δεν είναι μόνο του: η Κυδωνίτσα, το Μαυρουδι , και άλλα ποιητικά ονόματα, συνοδεύουν με χάρη τα τοπικά πιάτα και τις ρομαντικές σας βραδιές στη σκιά του κάστρου.

Τα τυριά που μιλούν τη γλώσσα του τόπου

Η γραβιέρα, η κατσικίσια φέτα το κεφαλοτύρι, η μυζήθρα – δεν είναι απλά προϊόντα. Είναι συμπύκνωση τοπίου και κλίματος. Τα ζώα βόσκουν σε πλαγιές που μυρίζουν ρίγανη, θυμάρι και θάλασσα, και αυτό αποτυπώνεται στη γεύση.

Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στο κατσικίσιο τυρί Μονεμβασιάς. Το Κατσικίσιο τυρί Μονεμβασίας —ή όπως το λένε οι ντόπιοι, γιδοτύρι— δεν είναι απλώς ένα ακόμη λευκό τυρί.

Είναι η ουσία της λακωνικής γης σε κάθε του μπουκιά. Με υφή κρεμώδη αλλά στιβαρή, και γεύση πιπεράτη, με εκείνο το λεπτό, πικάντικο τελείωμα που ξυπνά τον ουρανίσκο και φέρνει στο νου θύμησες από καλοκαίρια με φόντο το Μυρτώο, αυτό το τυρί φτιάχνεται για να ξεχωρίζει.

Παράγεται αποκλειστικά από εκλεκτό, παστεριωμένο κατσικίσιο γάλα, που συλλέγεται καθημερινά από ελευθέρας βοσκής αίγες.

Τα γλυκά της Μονεμβασιάς: ένα κεφάλαιο μόνο του

Τι ακολουθεί ένα γεύμα με γκόγκες και τυριά ωριμασμένα σε κρασί; Μα φυσικά ένα κουτί αμυγδαλωτά! Αφράτα, λουλουδάτα, βγαλμένα από πορτοκαλεώνες και όνειρα, αυτά τα γλυκάκια είναι το αντίδοτο στη σκληρότητα του σύγχρονου κόσμου.

Και δεν σταματάμε εκεί: σαμουσάδες με σουσάμι και καρύδι, ραφιόλια με λεπτό φύλλο και αμυγδαλόψιχα, μελωμένες δίπλες και μελιτίνια με αγνό μέλι και άρωμα από μανούσακα. Όλα τους δημιουργούν έναν επίλογο που είναι περισσότερο υπόσχεση παρά αποχαιρετισμός.

Υδρόμελι: το γλυκό φιλί της αρχαιότητας

Στο τέλος του ταξιδιού, ή ίσως και στην αρχή, θα σας προσφέρουν μελιτόκρασο – γνωστό και ως υδρόμελι. Νερό, τρία είδη μελιού και υπομονή. Το ποτό αυτό ήταν κάποτε το "λικέρ του γάμου", σύμβολο γλυκιάς ζωής και αρμονίας. Εσείς μπορείτε να το πιείτε απλώς ως φόρο τιμής στην παράδοση, ή για να γιορτάσετε την αρχή μιας νέας αγάπης: με τη Μονεμβασιά.

Η γαστρονομία της Μονεμβασιάς δεν είναι απλώς καλή κουζίνα. Είναι αφήγηση, χαρακτήρας, συναισθηματική μνήμη. Είναι τοπικά υλικά που παντρεύονται με τις εποχές και το κλίμα. Είναι άνθρωποι που ξέρουν να περιμένουν, να μαγειρεύουν με υπομονή και να προσφέρουν με γενναιοδωρία.

Και εσείς, που περάσατε τις πύλες της καστροπολιτείας με άδεια χέρια αλλά γεμάτη καρδιά, θα φύγετε με το αντίστροφο: σακούλες γεμάτες καλούδια, αλλά μια καρδιά που θα νοσταλγεί τις γεύσεις, τις μυρωδιές και τις φωνές της Μονεμβασιάς.

Και θα επιστρέψετε. Γιατί κάποιες γεύσεις, απλώς δεν ξεχνιούνται.