Φωλιασμένα σε μια κατάφυτη πλαγιά του Χελμού, σε υψόμετρο 750 μέτρων, τα Καλάβρυτα είναι από τους προορισμούς εκείνους που έχουν κάτι για όλους: Τεμπέλικες βόλτες σε δεντροσκέπαστες πλατείες που μοσχοβολούν φρεσκοψημένο ελληνικό καφέ θες; Έχουν. Πεζοπορίες στη φύση και σλάλομ σε χιονισμένες βουνοπλαγιές; Ένα από τα καλύτερα χιονοδρομικά της Ελλάδας σχεδόν κρέμεται από πάνω τους, και ένα υπέροχο φαράγγι ξεκινά από την άκρη τους. Αξιοθέατα θες; Από σπήλαια και μοναστήρια μέχρι μουσεία και μικρά φυσικά θαύματα, να μην ξέρεις τι να πρωτοδείς. Ιστορία θες; Εδώ θα χρειαστεί να κάνουμε μια παρένθεση.

Μικρή ιστορική παρένθεση

Το παράδοξο των Καλαβρύτων είναι πως αυτή εδώ η γωνιά της Πελοποννήσου έχει καταγραφεί στο συλλογικό υποσυνείδητο ως μαρτυρική και ένδοξη ταυτόχρονα. Εδώ, στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, 5 χιλιόμετρα έξω από το χωριό, κηρύχθηκε η Επανάσταση του 1821. Και εδώ γράφτηκε μια από τις πιο αιματηρές σελίδες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν στις 13 Δεκεμβρίου 1943 οι Ναζί εκτέλεσαν όλους τους άνδρες κατοίκους της πόλης που ήταν πάνω από 14 ετών. Ένας γιγάντιος λευκός σταυρός στον λόφο του Καπή, μισό χιλιόμετρο έξω από την πόλη, αποτίει φόρο τιμής στα θύματα. Μεγάλα λευκά βότσαλα σχηματίζουν στη σκιά του τις λέξεις «όχι άλλοι πόλεμοι».

Όλη την ιστορία, που δεν πρέπει να ξεχάσουμε, διηγείται το εξαιρετικά ενδιαφέρον Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, που στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο, στο κέντρο των Καλαβρύτων.

Περπατώντας στο κέντρο των Καλαβρύτων

Μετά την εκτέλεση που έμεινε στην Ιστορία ως «Σφαγή των Καλαβρύτων», το χωριό πυρπολήθηκε και καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς, κι αυτός είναι ο λόγος που το κέντρο του δεν έχει τη γραφικότητα άλλων ορεινών χωριών της Πελοποννήσου –τα σπίτια του ξαναχτίστηκαν βιαστικά για να εξυπηρετήσουν ανάγκες πολύ πιο επιτακτικές από τις αισθητικές.

Είναι, όμως, 70 και πλέον χρόνια μετά, ένα χωριό ολοζώντανο, με όμορφους πεζόδρομους, ρουστίκ ταβερνάκια, κεφάτα café και νυχτερινή ζωή που λείπει από άλλους «χειμερινούς» προορισμούς. Αποτελεί, με άλλα λόγια, την ιδανική βάση για να εξερευνήσετε την μαγική φύση και τα αμέτρητα αξιοθέατα γύρω από το χωριό, ενώ από τον γραφικό σιδηροδρομικό σταθμό του ξεκινά καθημερινά μια από τις ωραιότερες διαδρομές-με-τραίνο στην Ελλάδα ο Οδοντωτός. 

Το χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων

Είναι, κατά γενική ομολογία, ένα από τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα. Έχει εντυπωσιακές διαδρομές για σκι και snowboard, ιδανικές τόσο για αρχάριους όσο και για προχωρημένους, ένα πολύ καλό snow park, σούπερ ενδιαφέρουσες δραστηριότητες για μικρούς και μεγάλους, διαδρομές με snowmobile και έλκηθρα και μια από τις ωραιότερες και μεγαλύτερες πίστες αρχαρίων, την Αρμονία, η οποία διασχίζει κάτι παραπάνω από δυόμισι χιλιόμετρα μέσα στο ελατοδάσος του Χελμού, ξεκινώντας από τη μέση του βουνού και καταλήγοντας στη βάση του. 

Η φύση γύρω από τα Καλάβρυτα οργιάζει…

Στο Πλανητέρο

Ένα δάσος από θεόρατα πλατάνια αγκαλιάζει τις πηγές του Αροάνιου ποταμού, σε ένα τοπίο τόσο μαγικό που σχεδόν σε πείθει πως, αν υπήρχαν νεράιδες, εδώ θα έστηναν χορό. Σχεδόν δίπλα σε αυτόν τον επίγειο παράδεισο με τα κρυστάλλινα τρεχούμενα νερά, δύο πεστροφεία-ιχθυοτροφεία σερβίρουν τη φημισμένη πέστροφα της περιοχής σε πλήθη πεινασμένων επισκεπτών.

Στο φαράγγι του Βουραϊκού

Δεν θέλουμε να μπερδεύεσαι, Βουραϊκός είναι το όνομα του ποταμιού, Οδοντωτός το όνομα του μικρού τραίνου που διασχίζει το φαράγγι, κάνοντας τη διαδρομή Διακοφτό-Καλάβρυτα. Ο λόγος που ο περισσότερος κόσμος λέει πια «φαράγγι του Οδοντωτού» είναι ότι κάποια στιγμή η σιδηροδρομική γραμμή έγινε γνωστή στα πέρατα της Ελλάδας, για την υπέροχη διαδρομή της. Σε 20 σχεδόν χιλιόμετρα απλώνεται το πανέμορφο φαράγγι, που εμείς λέμε ότι είναι καλύτερα να το περπατήσεις –έστω, ένα τμήμα του– από το να το χαζεύεις μέσα από το παράθυρο του τραίνου.

Στους καταρράκτες της Άνω Βλασίας

25 χιλιόμετρα μακριά από τα Καλάβρυτα, το χωριουδάκι της Άνω Βλασίας είναι μικρό και γραφικό, φωλιασμένο στην πλαγιά του Ερύμανθου, απ’ όπου απολαμβάνει πανοραμική θέα στις επιβλητικές βουνοκορφές που το κυκλώνουν. Ο βασικότερος, όμως, λόγος να οδηγήσεις ως εδώ είναι οι φαντασμαγορικοί Καταρράκτες του Ταξιάρχη, ένα πάλαι ποτέ μυστικό που έχει αρχίσει τελευταία να διαρρέει. Ένας σύντομος χωματόδρομος οδηγεί από το χωριό ως εδώ (χρειάζεται προσοχή όταν έχει βρέξει) σε ένα τοπίο που γίνεται ακόμα πιο εξωπραγματικό από το αέναο βουητό του νερού και τις δροσοσταλίδες του καταρράκτη να τυλίγουν τα πάντα γύρω τους σε μια πάχνη μαγική.

Στο Σπήλαιο των Λιμνών

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά σπήλαια της Ελλάδας, με τις δεκατρείς φυσικές λίμνες του να απλώνονται σε τρεις ορόφους, και τους σταλακτίκτες του να σχηματίζουν μαγικές εικόνες –αν η φαντασία σου δεν οργιάζει, οι οδηγοί που πραγματοποιούν τις ξεναγήσεις εδώ κάθε μισή ώρα φροντίζουν να σου επισημάνουν ότι εδώ βλέπεις ένα κάστρο, εκεί μια μέδουσα και πάει λέγοντας. Το ύψος του σπηλαίου είναι πραγματικά εντυπωσιακό, με την οροφή του να βρίσκεται 30 μέτρα πάνω από το έδαφος, ενώ οι ατμοσφαιρικά φωτισμένες διαδρομές του καλύπτουν ένα μήκος 500 μέτρων, από τα συνολικά δύο χιλιόμετρα, που μένει να αξιοποιηθούν.

Στο κλήμα του Παυσανία

Πριν βιαστείς να σκεφτείς «αμπέλια μωρέ θα με στείλετε να πάω να δω;», σε καλούμε να απαντήσεις αν έχεις ξαναδεί ποτέ αμπέλι τριών χιλιάδων ετών να αγκαλιάζει τα δέντρα γύρω του με τα κλαδιά του που φτάνουν σε μήκος τα εκατό μέτρα. Το κλήμα του Παυσανία είναι ένα μικρό φυσικό θαύμα, το οποίο ο γνωστός περιηγητής της αρχαιότητας περιγράφει ως φαινόμενο ιδιαιτέρως αξιοπερίεργο. Με τον ίδιο θαυμασμό θα σταθείς κι εσύ μπροστά του, σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια μετά, στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, στο χωριό που λέγεται Παγκράτι.

Τα σημαντικότερα αξιοθέατα γύρω από τα Καλάβρυτα

Το Μέγα Σπήλαιο

Δέκα χιλιόμετρα έξω από τα Καλάβρυτα, στη σκιά ενός επιβλητικού βράχου που φέρνει στο νου κάτι από το δέος των Μετεώρων, η Μονή Μεγάλου Σπηλαίου κτίστηκε το 362 μ.Χ. Κάηκε και καταστράφηκε πολλές φορές στη μακραίωνη Ιστορία της, επιβίωσε όμως μέχρι σήμερα, και παραμένει επισκέψιμη (η θέα από τον εξώστη είναι φαντασμαγορική) και στολισμένη με νωπογραφίες του 17^ου αιώνα.

Η Αγία Λαύρα

Ξακουστή στα πέρατα της Ελλάδας ως το σημείο όπου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε για πρώτη φορά το λάβαρο της Ελληνικής Επανάστασης, η Μονή της Αγίας Λαύρας, που χρονολογείται από τον 10^ο αιώνα, φιλοξενεί σήμερα κειμήλια που περιλαμβάνουν το ίδιο το θρυλικό λάβαρο, έναν κεντημένο στη Σμύρνη Επιτάφιο του 1754, ένα ευαγγέλιο δωρισμένο από την αυτοκράτειρα της Ρωσίας Αικατερίνη Β’ τη Μεγάλη και τα χρυσοκέντητα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού, μεταξύ άλλων. Είναι, φυσικά, επισκέψιμη –θα τη βρείτε 5 χιλιόμετρα έξω από τα Καλάβρυτα, σε ένα υπέροχο σημείο στους πρόποδες του όρους Βελιά.

Οι Άνω Λουσοί

Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε εδώ ένας μάντης, ο Μελάμποδας, που γιάτρεψε με τη βοήθεια της θεάς Άρτεμης τις κόρες ενός βασιλιά από την τρέλα. Μία από αυτές την παντρεύτηκε κιόλας, και οι απόγονοί τους έγιναν πολλά χρόνια αργότερα βασιλιάδες του Άργους. Για την βοήθειά της, η Άρτεμις πήρε αντάλλαγμα εδώ έναν ναό, που κάποια στιγμή σκεπάστηκε από την σκόνη του χρόνου και ξεχάστηκε –μέχρι που ανασκάφηκε στα τέλη του 19^ου αιώνα από την αυστριακή αρχαιολογική και είναι σήμερα επισκέψιμος. Ναό της Αρτέμιδος Ημερησίας τον είπαν, όχι από την ημέρα, από το ότι ημερεύει βασανισμένες ψυχές. Γύρω από τον ναό έχουν επίσης ανασκαφεί κάποια σπίτια και η αγορά της πόλης –όλα τους χρονολογούνται περίπου στον 3^ο αιώνα π.Χ. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται 15 χιλιόμετρα έξω από τα Καλάβρυτα, στο χωριό Λουσοί.