Αρκαδία, η γαστρονομία του βουνού

Για πολλά μπορεί να παινευτεί η Αρκαδία: για την πλούσια ιστορία της, για τους πανάρχαιους μύθους και θρύλους της, για την μοναδική της βουνίσια και τραχιά ομορφιά. Ένας ακόμη λόγος να καμαρώνει είναι η γαστρονομία της, με ρουστίκ γεύσεις, αυθεντικά καλούδια, ΠΟΠ προϊόντα και εμβληματικές συνταγές.

Ορεινή, στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της, η Αρκαδία φημίζεται για μερικά από τα πιο κλασικά βουνίσια καλούδια : το Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια ΠΟΠ, την αφρόκρεμα των δασόμελων, ξανθό και περλέ, ένα θαύμα νοστιμιάς.

Τα κτηνοτροφικά της προϊόντα, ένα κι ένα, από την φέτα ΠΟΠ Τρίπολης με την περίφημη αψάδα, μέχρι το παχύ, παραδοσιακό πρόβειο γιαούρτι της και την πικάντικη και ρωμαλέα γραβιέρα της. Οι μικρές και συνήθως οικογενειακές τυροκομικές μονάδες της Αρκαδίας κάνουν θαύματα και τα προϊόντα τους είναι ανάρπαστα ακόμη και στα καλύτερα εστιατόρια και ντελικατέσεν της Αθήνας.

Ακόμη ένα εξαίσιο αρκαδικό προϊόν είναι τα Μήλα Ντελίσιους Πιλαφά Τρίπολης, αποτέλεσμα της προσωπικής προσπάθειας ενός Αρκά μετανάστη στις ΗΠΑ, του Ηλία Πιλαφά, από όπου έφερε στην πατρίδα του, την Σκυρίτιδα στα νότια της Αρκαδίας, έναν σπάνιο σπόρο αμερικάνικων μήλων που ακόμη κι εκεί θεωρούνται γαστρονομικό κειμήλιο. Τα πειράματά του με διασταυρώσεις με τοπικό σπόρο έδωσαν ένα μήλο ζουμερό, πεντάγλυκο και μοναδικό που επάξια κέρδισε την πιστοποίηση ΠΟΠ.

Τα άφθονα κάστανα και τα καρύδια που για χάρη τους γίνονται ετήσιες γιορτές είναι μερικά ακόμη σπάνια αρκαδικά προϊόντα που παράγει ο τόπος. Στα μικρά παντοπωλεία σκορπισμένα στα πανέμορφα χωριά της, νέοι συνήθως άνθρωποι έχουν συγκεντρωμένα τα περισσότερα τοπικά προϊόντα που θα βάλουμε στις βαλίτσες μας μετά από κάθε επίσκεψη στο προορισμό.

Στα δασωμένα βουνά της Αρκαδίας, εκεί που άλλοτε τριγυρνούσε ο Πάνας με τις Νύμφες του, μικρά χωριά χτισμένα από πέτρα συντηρούν τις παμπάλαιες γαστρονομικές παραδόσεις του τόπου.

Το χειμώνα η μοσχοβολιά μια μελωμένης σούπας από ξινό τραχανά, πασπαλισμένης με πικάντικη ντόπια φέτα είναι σχεδόν γιατρικό.

Η πικάντικη, καλοβρασμένη γίδα με ζαρζαβάτια είναι ένα πιάτο που αναζωογονεί και τον πιο ταλαιπωρημένο ταξιδιώτη, οι απίθανες πίτες με ζυμωτά φύλλα είναι έργα τέχνης και άφθαστης νοστιμιάς όπως και το λαγωτό, το εμβληματικό αρκαδικό φαγητό σαν στιφάδο με λαγό και σάλτσα από σκόρδο και άφθονα καρύδια που θα το ζήλευε κι ο πιο ξακουστός σεφ.

Μιας και μιλάμε για σκόρδα, τα σκόρδα Λιθοβουνίου που καλλιεργούνται σε πάνω από 700 μέτρα υψόμετρο, θεωρούνται από τα καλύτερα στην Ελλάδα και στη γιορτή σκόρδου που διοργανώνεται εδώ και 27 χρόνια στο χωριό οι πλεξάνες με τα 25 κεφάλια φεύγουν η μια μετά την άλλη με ταχύτητα αστραπής.

Ξεχωριστό φαγητό είναι και η μπογάτσα, ένα ιδιαίτερο γλυκό ψωμί, νηστίσιμο και κυρίως Καθαροδευτεριάτικο, ένα διακεκριμένο αρτοσκεύασμα όπως το αποκαλούσε με θαυμασμό η αείμνηστη λαογράφος της ελληνικής γαστρονομίας, Εύη Βουτσινά.

Δεν θα παραλείψουμε φυσικά την καρυδόπιτα, από τα εμβληματικότερα γλυκά της ορεινής, κυρίως, Αρκαδίας, που το φτιάχνουν σε πολλά ορεινά μέρη της Ελλάδας σε πολλές παραλλαγές, αλλά σε τούτα τα μέρη επιμένουν στην κλασική και αξεπέραστη συνταγή!

Ένα μεγάλο κεφάλαιο της αρκαδικής γαστρονομικής παράδοσης είναι και η τσακώνικη κουζίνα

Και δεν εννοούμε μόνο πιάτα με τις μοναδικές Τσακώνικες Μελιτζάνες Λεωνιδίου ΠΟΠ αλλά ένα ολόκληρο σύνολο από απίθανα φαγητά που μαγειρεύουν πιστά οι ντόπιες νοικοκυρές και που αξίζει να γνωρίσουμε μέσα από το βιβλίο της Τσακώνισσας, Ελένης Μάνου, «Γεύσεις Τσακώνων» (σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία), γραμμένο στην τσακώνικη διάλεκτο με μετάφραση στη νεοελληνική.