Πάσχα στην Πελοπόννησο

H Λαμπρή στην Πελοπόννησο είναι η απόλυτη ανοιξιάτικη γιορτή! Περιβάλλον, έθιμα και γαστρονομία μπλέκονται σε ένα αξεδιάλυτο σύνολο, που μένει αλησμόνητο σε όποιον το βιώσει -κάτοικο ή επισκέπτη.

Είναι η φύση της Πελοποννήσου και τα ίδια τα γαστρονομικά έθιμα που έχουν διαμορφωθεί εδώ και αιώνες από τον τόπο και τα προϊόντα του, αλλά και από τους ανά τους αιώνες κατακτητές που άφησαν κι αυτοί το γαστρονομικό τους αποτύπωμα, που καθιστούν τις γεύσεις του Μοριά μοναδικές!

Φωτογραφίες έχουν παραχωρηθεί με την άδεια της επιχείρησης Δικότυλον - Φενέα Γη

Τα εκλεκτά του Μεγαλοβδόμαδου

Εδώ, λοιπόν, το Πάσχα και τα εθιμικά του πιάτα περιλαμβάνουν όλο τον κύκλο της Σαρακοστής και του Μεγαλοβδόμαδου.

Συνταγές νηστίσιμες που αποθεώνουν τα χόρτα, τα λαχανικά, τα ζυμάρια, τα όσπρια και τα θαλασσινά αλλά και τους έξοχους συνδυασμούς τους.

Για παράδειγμα τα φημισμένα φασόλια βανίλιες και η φάβα του Φενεού στην Κορινθία, πιστοποιημένα Π.Γ.Ε. και τα δύο, γίνονται η βάση για θεσπέσια πιάτα με υλικά λίγα αλλά διαλεχτά, συνήθως μαγειρεμένα με χόρτα και βότανα.

Στην Ηλεία πάλι τα φασόλια μπαρμπούνια με πελτέ, χόρτα και μυρωδικά, δίνουν νοστιμάδα στη νηστεία.

Στη  Μεσσηνία το μικρό πράσινο φασόλι ροβίτσα γίνεται μια νοστιμότατη σούπα ή πουρές, ενώ το συνδυασμό των νηστίσιμων οσπρίων με μυρωδικά και χόρτα τον συναντάμε και σε ένα άλλο αντίστοιχο αρωματικό μεσσηνιακό πιάτο με κουκιά με κόκκινη σάλτσα και δάφνη.

Χλωρά ανοιξιάτικα κουκιά με σπανάκι φτιάχνουν την περίοδο του Μεγαλοβδόμαδου και στην Αρκαδία.

Η νηστεία νοστιμίζει όπως και με απλές γιαχνιστές πατάτες ή με την υπέροχη τσακώνικη κρεμυδομουζαγάνα από την Αρκαδία, ένα είδος τηγανόψωμου με άφθονα κρεμμύδια.

Οι δε πίτες με τα άφθονα λεπτεπίλεπτα τραγανά φύλλα, τέχνη μοραΐτικη από τις πιο σπάνιες, γεμίζουν με αναρίθμητα άγρια χόρτα, από τα πιο γνωστά όπως τα σέσκουλα, τα σπανάκι και τα πράσα, μέχρι τα πιο ... παράξενα, όπως τα λαγομαμάκια, τα στρούθελα, τα σκατζίκια, τις βρούβες, τις παπαρούνες ή τα «χειλάκια της προβατίνας».

Συχνά εμπλουτίζουν αυτές τις  χορτόπιτες με λίγο ρύζι τις ημέρες της νηστείας, ενώ το Πάσχα τις κάνουν γιορτινές και πληθωρικές, προσθέτοντας φέτα, τραχανά ή χυλοπιτάκια.

Το ίδιο και ο πλαστός, πίτα που αντί για φύλλο έχει έναν τραγανό χυλό από καλαμποκάλευρο, μια συνταγή που τη συναντάμε στα χωριά της ορεινής Αχαΐας.

Από την πυκνή μαγειρίτσα, στις τροφαντές γαρδούμπες και στο κατσικάκι στις κληματόβεργες

Το Πάσχα αναμένεται με ιδιαίτερη ανυπομονησία, αφού έχει προηγηθεί, για πολλούς Πελοποννήσιους, η παρατεταμένη νηστεία της Σαρακοστής που την τηρούν ευλαβικά.

Έτσι, η γιορτινή κουζίνα της Λαμπρής είναι αληθινό ξεφάντωμα!   Η εαρινή γιορτή της γεύσης ξεκινά με τη μαγειρίτσα του Μεγάλου Σαββάτου.

Εκτός από την κλασική και γνωστή μας μαγειρίτσα-σούπα, ο Μοριάς έχει να δείξει αρκετές ακόμη εκδοχές, σπάνιες και λαχταριστές: Στα Τρίκαλα Κορινθίας για παράδειγμα το αυγολέμονο είναι τόσο σφικτό που γίνεται σχεδόν πυκνή κρέμα, ενώ στα μυρωδικά προσθέτουν φλισκούνι που της χαρίζει ακαταμάχητη ευωδιά.

Στη  Μεσσηνία πάλι η μαγειρίτσα είναι κοκκινιστή και με άφθονη ρίγανη, ενώ στη Μάνη η επίσης κοκκινιστή μαγειρίτσα λέγεται ρεγάλι και δεν είναι σούπα αλλά ένα σαλτσάτο ευωδιαστό φαγητό που σεβίρεται συνήθως με πιλάφι.

Ο έντεχνες τυρόπιτες με τα καταπληκτικά μοραΐτικα τυριά όπως η βαρελίσια φέτα της Αρκαδίας και των Καλαβρύτων, η πιπεράτη σφέλα της Λακωνίας και της Μεσσηνίας αλλά και η φορμαέλλα της Αχαΐας, δεν λείπουν από το τραπέζι της γιορτής.

Μαζί τους και τα τηγανόψωμα, γνωστά και ως κουλούρες, με το τυρί να μπαίνει στο τέλος του ψησίματος ή στη γέμιση, ή ακόμη τα γαλοκούλουρα που συνηθίζουν στο Μαίναλο. Όλα τούτα σερβίρονται ως μεζές, για το ξεγέλασμα του στομαχιού, μέχρι να έρθει η ώρα για το ψητό ή μαγειρευτό κρέας της γιορτής.

Κι όταν μιλάμε για μεζέδες, εννοούμε φυσικά και το εκπληκτικό κοκορέτσι, τις τροφαντές γαρδούμπες με κατσικίσιο ποδαράκι ή με εντόσθια, τυλιγμένες μαστόρικα με αντεράκια και ψημένες στον φούρνο λαδορίγανη,  τα γιαπράκια με τα πρώτα τρυφερά αμπελόφυλλα, γεμιστά με ψιλοκομμένο αρνάκι, ένας έξοχος μεζές της ορεινής -κυρίως- Μεσσηνίας, όπως και το τζιγέρι, από κοκκινιστό πατσά με πολύ, πάρα πολύ μαϊντανό!

Όσο για το κύριο πιάτο του Πάσχα, το αρνάκι ή κατσικάκι, η ποικιλία στα μαγειρέματα είναι μοναδική.

Η Μάνη σερβίρει κατσικάκι στον φούρνο με άγριο μάραθο και άγριες αγκινάρες, ενώ και στην ορεινή Κορινθία το κατσικάκι μελώνει με αγκινάρες στη γάστρα.

Στην ορεινή Αρκαδία και Αχαΐα αγαπούν το αρνάκι και το κατσικάκι τόσο σουβλιστό όσο και στον φούρνο με πατάτες ή με πιο ιδιαίτερα υλικά όπως το γιαούρτι που σχηματίζει μια πεντανόστιμη κρούστα γύρω από το ψητό -συνταγή κυρίως της Αχαΐας.

Μια από τις κορυφαίες πασχαλινές συνταγές είναι βέβαια το αρνάκι κλέφτικο, ψημένο στη λαδόκολλα μαζί με μυρωδικά, λαχανικά και κομμάτια φέτας ή ψήνεται απλό και σκέτο ακουμπισμμένο σε κληματόβεργες που τού δίνουν απίθανο, πικάντικο άρωμα.

Στη νότια Πελοπόννησο το πασχαλινό αρνάκι γίνεται και καπαμάς, κοκκινιστό στην κατσαρόλα ή στη γάστρα δηλαδή, ενώ σε όλο τον Μοριά το συνηθίζουν και φρικασέ με πρασινάδες και μυρωδικά, με σάλτσα αυγολέμονο.

Γαλακτομπούρεκα, τηγανίτες και μπουρέκια

Φυσικά το γιορτινό τραπέζι θα κλείσει με γλυκά! Κτηνοτροφικός τόπος η Πελοπόννησος και την άνοιξη τα γάλατα είναι στο φουλ της παραγωγής τους. Λογικό λοιπόν τα γαλακτομπούρεκα να είναι το πιο αγαπητό και συνηθισμένο γιορτινό γλύκισμα.

Μαζί του, τηγανίτες, μανιάτικα μπουρέκια και γαλακόπιτες, σβίγκοι  τραγανοτηγανισμένοι και μελωμένοι από την Αχαΐα, λουκουμάδες περιχυμένοι με τα φημισμένα μέλια των μοραΐτικων βουνών όπως ο Χελμός, ο Ταΰγετος και το Μαίναλο, αλλά και γλυκά του κουταλιού που κάθε σπιτικό φροντίζει να διαθέτει μια μεγάλη χειροποίητη γκάμα.

Σπίτια, ταβέρνες παλιές και παραδοσιακές, κρυμμένες στα πιο απομακρυσμένα ορεινά χωριά, που αξίζει να ανακαλύψετε, σπουδαία εστιατόρια καταξιωμένων σεφ που αναδιαμορφώνουν τις παραδοσιακές συνταγές του τόπου τους, όλα μάς περιμένουν τις ημέρες του Πάσχα να νιώσουμε την εαρινή, γιορτινή ευφροσύνη, σε έναν τόπο που τα έχει όλα:  εκπληκτική φύση, πλουσιότατη παράδοση και ανθρώπους με μεράκι που αγαπούν και τιμούν τη γη τους και την γαστρονομική της κληρονομιά.

5 φανταστικοί προορισμοί για Πάσχα στην Πελοπόννησο

Σκέψου το λιγάκι: Στην καρδιά της άνοιξης, με την φύση ντυμένη τα ωραιότερά της χρώματα και την θάλασσα να αντανακλά το φως του ήλιου που μετά από έναν ατελείωτο χειμώνα διαρκεί επιτέλους περισσότερο από το σκοτάδι της νύχτας και σου υπενθυμίζει πως το καλοκαίρι είναι προ των πυλών.